Ni Zan (倪瓚; d. 1301, Wuxi, Jiangsu - ö. 1374), Yuan Hanedanlığı döneminin en önemli Çinli ressamlarından ve kaligraflarından biridir. Özellikle manzaraları ve kuru fırça tekniği ile tanınır. Sanatı, sonraki dönem Çin resim sanatını derinden etkilemiştir.
Ni Zan, zengin bir ailede dünyaya geldi ve iyi bir eğitim aldı. Yuan Hanedanlığı'nın son dönemlerinde yaşanan siyasi istikrarsızlık ve yolsuzluktan rahatsızlık duyarak toplumdan uzaklaşmayı tercih etti. Evini ve mal varlığını elden çıkararak bir münzevi hayatı yaşamaya başladı. Göl ve nehirlerde teknesiyle seyahat ederek, resim yaparak ve şiir yazarak zamanını geçirdi.
Ni Zan'ın sanatı, sadelik, boşluk ve dinginlik ile karakterizedir. Genellikle uzak ve ıssız manzaraları resmetmiştir. Eserlerinde, ağaçlar, kayalar, su ve gökyüzü gibi temel unsurları kullanarak, minimalist bir estetik yaratmıştır.
Manzaraları: Ni Zan'ın manzaraları, genellikle tek bir perspektiften çizilmiş, yatay kompozisyonlardan oluşur. Ağaçlar, kuru fırça tekniği ile çizilmiş, ince ve kıvrımlı dallara sahiptir. Kayalar, basit hatlarla ifade edilmiş ve genellikle yüzeylerinde kuru fırça darbeleriyle doku yaratılmıştır. Su, geniş ve boş alanlar olarak tasvir edilmiş, sakin ve dingin bir atmosfer yaratılmıştır.
Kuru Fırça Tekniği: Ni Zan, "kuru fırça" (Çince: 乾筆, ganbi) tekniğinin ustası olarak kabul edilir. Bu teknik, fırçanın az miktarda mürekkeple kullanılmasıyla karakterizedir. Kuru fırça darbeleri, yüzeyde pürüzlü ve dokusal bir etki yaratır. Ni Zan, bu tekniği kullanarak, manzaralarına benzersiz bir ifade ve canlılık kazandırmıştır.
Etkileri: Ni Zan'ın sanatı, Ming ve Qing Hanedanlıkları dönemlerinde birçok ressamı etkilemiştir. Özellikle Wu Okulu ressamları, onun minimalist estetiğini ve kuru fırça tekniğini benimsemişlerdir. Ni Zan'ın sanatı, Çin resim sanatında kişisel ifade, içsel huzur ve doğaya dönüş gibi temaların önemini vurgulamıştır.
Ni Zan'ın günümüze ulaşan birçok eseri bulunmaktadır. En ünlü eserlerinden bazıları şunlardır:
Rongxi Stüdyosu (容膝齋圖): Ni Zan'ın en tanınmış eserlerinden biridir. Kuru fırça tekniğiyle çizilmiş bir manzara resmidir. Rongxi Stüdyosu, sanatçının mütevazı yaşam tarzını ve doğayla olan bağını simgeler.
Altı Beyefendi (六君子圖): Altı ağacı tasvir eden bir manzara resmidir. Bu altı ağaç, altı erdemli beyefendiyi temsil etmektedir.
Orman ve Köşk Uzak Görünümü (漁莊秋霽圖): Sonbahar mevsiminde bir ormanı ve bir köşkü tasvir eden bir manzara resmidir.
Ni Zan, Çin resim sanatının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir. Sanatı, sonraki dönem ressamları için bir ilham kaynağı olmuştur. Onun minimalist estetiği, kuru fırça tekniği ve doğaya olan derin sevgisi, Çin resim sanatında önemli bir iz bırakmıştır. Ni Zan'ın eserleri, günümüzde dünyanın önde gelen müzelerinde sergilenmektedir. Ayrıca, sanat tarihçileri ve koleksiyoncular tarafından da büyük bir ilgiyle takip edilmektedir.